Alvarlegt

Ég hef lengi haft ákveðnar áhyggjur af sífellt lengri dögum barna í leikskóla. Þegar vikuleg viðvera barna er þetta 40 - 45 stundir í leikskóla er það langur tími. Engin sem þekkir mig getur efast um að ég hef tröllatrú á leikskólanum og tel hann skipta gríðarlegu máli. Mér finnst hinsvegar að börn og foreldrar eigi líka rétt til þess að verja tíma saman. Tíma þar sem barn eða fullorðnir eru ekki annað eða bæði örþreytt. Því miður bíður samfélagið ekki alltaf upp á slíkt. Mér finnst líka athyglivert að karlar með ung börn vinna langan vinnudag (50 tíma á viku), kannski er það vegna þess kynbundna launamunar sem enn viðgengst og eðli starfa þeirra, en konur með ung börn vinna a meðaltali um 80% starf. Í óskasamfélagi ætti vinnutími foreldra ungra barna ekki að vera yfir 35 -37 stundum að meðaltali hjá báðum.

Samkvæmt tölum Hagstofunnar voru 12.027 börn í leikskólum  á aldrinum 3-5 ára um síðustu áramót, af þeim er rúmlega þriðjungur eða 4.712 börn í 9 tíma vistun eða meira. Önnur 4.797 börn eru í 8 tíma vistun samtals eru þetta tæplega 80% barna á þessum aldri. Af þeim börnum undir þriggja ára sem eru í leikskóla eru 75% þeirra í 8 tíma eða lengur.  

Leikskólarnir hafa eins og alþjóð veit sumir átt í miklum erfiðleikum með mönnun undanfarin ár. Samkvæmt niðurstöðum rannsókna sem Capacent birti nýlega er stór hluti leikskólakennara í um það bil 80% starfi, vinnur um 6,5 tíma á dag í þessum sömu leikskólum. Af reynslu veit ég að leikskólakennarar vinna frekar fyrri hluta dagsins (auðvitað ekki algilt og sumir vinna 4 daga og frí þann fimmta, sem ). Vegna þess má ætla að fæst börn séu með leikskólakennurum síðustu 2 til 2,5 tíma dagsins. Mér finnst það alvarlegt.

Sumir hafa viljað skipta tíma leikskólans upp í "kennslu" og "gæslu" tíma, eða "gæða" og "gæslu" tíma. Sjálf er ég algjörlega ósammála slíkri skiptingu og tel hana í andstöðu við allar hugmyndir um nám og reynslu. Við vitum það að börn læra álíka af því sem er óskipulagt og óyrt og hinu, þau læra af viðmóti og viðhorfum sem þau finna. Þættir sem m.a. eru teknir fyrir í námi leikskólakennara.

Allur tími barna er námstími og allt það fólk sem vinnur með börnum eru þátttakendur í uppeldi þeirra. Sjálf vil ég ekki nota orðið kennsla um starfið í leikskólanum (og geri það aldrei) eða nemendur um börnin. Ég segi að okkur leikskólakennurum beri að skapa námstækifæri fyrir börn og starfsfólk. Skapa umhverfi sem styður við og hvetur til náms barna. Og börn eiga rétt á slíku umhverfi, þau eiga rétt á menntandi umönnun eins og einhverstaðar segir.

Ef að flestir leikskólakennarar eru farnir heim um þrjú eða jafnvel fyrr þá velti ég því fyrir mér hver sé með börnin seinni part dagsins- og í hverju stafið á þeim tíma sé fólgið. Með þessu er ég ekki að efast um að leiðbeinendur eru upp til hópa hið vænsta fólk sem hefur metnað fyrir starfinu. En til einhvers held ég að starfsfólk þurfi leikskólakennaramenntun.

Mér fannst það líka athyglivert í fréttinni að Hagstofan reynir að afsaka foreldra, þeir kaupi nú átta tíma en séu ekki að nýta þá.  Með þessari athugasemd er Hagstofan í raun að halda því fram að langir dagar séu óæskilegir, annars væri þessi skýring ekki sett með.  

 

Leikskólabörn aldrei fleiri

Athugasemdir

[Elías Theódórsson, 30.4.2008 kl. 11:21]

"Í óskasamfélagi ætti vinnutími foreldra ungra barna ekki að vera yfir 35 -37 stundum að meðaltali hjá báðum."

Í óskasamfélagi ætti starfið heimavinnandi húsmóðir / húsfaðir að vera metið sem starf.

[Ólafur Þórðarson, 30.4.2008 kl. 11:43]

Fínt blogg, Kristín og góðar pælingar.

Ég veit ekki hvort meta eigi heimavinnu sem starf, það er afar ólíkt, oft mun meira krefjandi en mörg 9-5 störfin. Og spurning hver er atvinnurekandi etc. Hins vegar held ég að hvetja eigi fólki til að vera meira heima með börnunum í formi styrkja og skattaívilnana og niðurfellingu á leikskólagjöldum. Eftir tekjum fjölskyldunnar.

Aðalatriðið er að foreldrar eyði meiri tíma með börnunum. Hvernig það er gert er mismunandi eftir fjölskyldum og því meiri tími því betra fyrir börnin.  Svo er þessi blessaða "samkeppni" tómt vandamál, því það hentar illa að vera í samkeppni við aðra um atvinnu og á sama tíma að ala upp barn. Það beinir fólki inn á þessa braut að barn komi á eftir starfinu. 

Svo er nú þannig að leikskólarnir eru afbragð fyrir börnin, kenna þeim að umgangast aðra krakka og finna úr félagsmálum og kennsla byrjar í raun á unga aldri sem er afskaplega jákvætt. En leikskólarnir eru auðvitað í ólestri ef störfin eru ekki eftirsótt. Þau þurfa að vera vel launuð, það er jú góð fjárfesting fyrir samfélagið.

[Fríða Eyland, 30.4.2008 kl. 14:51]

Ég er þér sammála um að fjölskyldur ungra barna verji of litlum tíma saman, sjálf á ég þrjú sem gengu í leikskóla á sínum tíma, okkar tími saman var of lítill og allir þreyttir. Sumarfríin voru okkar tími saman, ekki laust við eftirsjá þegar ég hugsa til baka.

[Katrín Snæhólm Baldursdóttir, 1.5.2008 kl. 08:25]

Mikið er ég sammála þessu. Sorglegt að bæði börn og foreldrar missi svona mikið af samverutímanum sínum. Og ég finn til með þessum litlu krílum að vera í gæslu svona langan tíma alla virka daga. Þau læra örugglega margt mjög mikilvægt og gott á góðum leikskóla en samskiptin innan fjölskyldunnar og sú nánd sem í þeim verður til er líka afskaplega mikilvægur þáttur í uppeldinu og framtíðaröryggistilfinningu barns. Og það þarf tíma til þeirrar ræktunar.

Takk fyrir pistlana þína og dugnaðinn við að skrifa og skoða þessi mál. Virkilega áhugaverðir og frábært að sjá svona öflugan talsmann barna og fjölskyldna 

[Birgitta Jónsdóttir, 1.5.2008 kl. 08:36]

hjartanlega sammála þér:) í raun væri draumasamfélagið mitt þannig að nóg væri ef báðir foreldrar vinna úti að þeir innu sitt hvora hálf dags vinnuna...

eitt finnst mér stundum vanta í þessa umræðu og það er val foreldra. ég hef oft valið að eiga minna til að geta varið meiri tíma með börnunum mínum, það er valkostur sem allt of fáir velja sér.

[Kristín Dýrfjörð, 1.5.2008 kl. 23:48]

Sæl Birgitta ég er sammála um þetta með val foreldra, kannski er það í einhverjum tilvikum hluti af vandmálinu, enginn vill "missa" af neinu eða gefa upp fyrri lífshætti. Auðvitað á það ekki við um alla, það er því miður fullt af fólki í samfélaginu sem ekki hefur efni á öðru en að vinna myrkrana á milli til að láta enda ná saman. Fátækt fólk. Sem betur fer held ég reyndar að það sé í minnihluta enn sem komið er.