Reggio og Hjalli, er munur?

Um það m.a. tókumst við Margrét Pála í síðdegisútvarpinu áðan. Alltaf skemmtilegt að ræða við fólk sem hefur skoðanir, jafnvel þó ég sé í grundvallaatriðum ósammála. En það er hluti af fjölbreytileika mannlífsins að við séum mismunandi og aðhyllumst ólíkar stefnur og lífssýn. Kannski okkar mismunur hafi kristallast í þessu viðtali.

 Síðdegisútvarp rásar 2 19. september, samræðan er strax eftir kynninguna.

http://dagskra.ruv.is/streaming/ras2/?file=4320688

 

Að lokum vil ég fá að taka fram vegna orða Margrétar Pálu um að ég hafi slitið orð hennar um valdarán barna úr samhengi að svona hljómar þetta á vefnum hjalli.is undir meginuppeldisreglur Hjallastefnunnar.

Af vefnum  www.hjalli.is 

Sjötta meginregla Hjallastefnunnar

Hjallastefnunni er ætlað að kenna börnum aga og hegðun á jákvæðan, hlýlegan og hreinskiptinn hátt þar sem taminn vilji er leiðin til öryggis og frelsis fyrir alla... í stað undanlátssemi sem leyfir börnum að ræna völdum og stjórna í skjóli valdaráns sem þau hafa engar forsendur til að axla og í stað þess að nöldra, skammast og þora ekki að taka fullorðinsábyrgð á að stjórna og temja.

 

 

Athugasemdir

[Egill Óskarsson, 22.9.2007 kl. 03:00]

Það sem stingur mig mest í augun er orðalagið 'taminn vilji'. Hvernig temur maður vilja? Og það sem er kannski ágengari spurning: af hverju og á hvaða forsendum eiga leikskólastefnur að temja vilja barna? 

[Kristín Dýrfjörð, 22.9.2007 kl. 10:52]

Fólk hlýtur að gefa sér ákveðnar forsendur- en í anda þess að skoða og greina orðræðu væri áhugavert að heyra frá hjallafólki - hvernig það skilgreinir hugakið - Fyrir mér hljómar þetta svona eins hunda/hestaþjáfunarmál sem hefur verið yfirfært á börn.

[Egill Óskarsson, 23.9.2007 kl. 01:44]

Já, þegar maður heyrir um að temja eitthvað dettur manni það strax í hug. Og þegar maður temur eitthvað þá er maður að gera það undirgefið sér og ákveðnu valdi. 

En auðvitað getur verið að það liggi einhverjar ákveðnar forsendur að baki þessu, en þá ættu þær að liggja fyrir þannig að þeir sem lesa þennan texta komist að því hverjar þær eru. 

[Kristín Dýrfjörð, 23.9.2007 kl. 13:26]

Sæll Egill ákvað að birta hér lítinn hluta af fyrirlestri hjá mér í leikskólafræðum á þriðja ári. Er þar er byggt á hluta af kennslubók í leikskólafræðum eftir áströlsku fræðikonuna og femínistann Glendu MacNaugthon (Doing Foucault in early childood education). Póststrútúralistar telja að það sé ekki leið til að komast að kjarna hugtaka að svipta þau “sannleikanum” og þá standi þau berskjölduð eftir, heldur sé hvert hugtak alltaf byggt á ákveðinni pólitík og því þurfi að bera kennsl á þessa pólitík sem er oft leynd. Sem dæmi má taka hugmyndafræði þroskasálfræðinnar (þroskasannleika) sem við styðjumst mikið við í leikskólanum.

Þroskasannleikur er valdsmannleg orðræða um börn og þroska þeirra. Samkvæmt þeirri orðræðu eru börn óþroskuð, óskynsöm fullorðin manneskja, manneskja sem á eftir að þroskast eftir fyrirfram  fyrirsjáanlegum leiðum, og með því að bera kennsl á þessa leiðir er hægt að segja til um hver er normal og hver ekki.

Sannleikur um t.d. normal hegðun kynja eða kynhegðun á sér meiri hljómgrunn þegar stofnanir (eða áhrifamanneskja) setja þennan sannleika fram. Foucault taldi að slíkur stofnanabundinn sannleikur stýri atferli og hugsun okkar. Hann sér til þess að við vitum hvernig við eigum að hegða okkur og hvaða átt við eigum að fara í. Um hvar við tölum, hvað við segjum og hvernig við segjum hlutina. Allar greinar eiga slíkan sannleika og leikskólafræðin eru ekki undanskilin. Við höfum mynd af normal barni sem hegðar sér á tiltekinn hátt,   Foucault nefndi þennan sannleika veldi sannleikans. Veldi sannleikans hefur bæði siðfræðilegan og pólitískan bakgrunn. Það gefur til kynna valdatengsl og siðferðilegt val.

 

8 míkrógerðir valds í leikskólafræðum, byggt á hugmyndum Foucault:

 

-        Eftirlit. Að vera og búast við því að vera fylgst með í ljósi tiltekins sannleika. Leikskólakennarar sem vinna í umhverfi þar sem þeir sem valdið hafa trúa því að meiri gæði byggist á því að nota eina aðferð en aðra koma til með að haga störfum sínum í þá veru. Með því koma þeir til með að tryggja framgang og líf þeirrar vinnubragða.  Verður veldi sannleikans.

-        Útilokun – að nota sannleika til að setja mörk um hvað er eðlilegt og hvað ekki, að meðtaka eða útiloka tiltekna þætti sem t.d. æskilega eða óæskilega. Leikskólakennari sem er upptekinn af því að starfið og starfsaðferðir hæfi aldri og þroska lítur á allt sem ekki fellur undir það viðmið sem óviðeigandi og útilokar. Er viðeigandi að strákar leiki sér í ... eða að stelpur geri ....

-        Normalisation – stöðlun – að bera saman við, að leggja sig eftir að framfylgja og kalla eftir, og að laga sig að stöðlum. Staðlar sem gætu t.d. byggt á tiltekinni námskrá.  Fylgjast með hvernig börn skora á hinum ýmsu prófum og greiningartækjum sem viðkomandi hafa sett fram eða viðurkennt.

-        Flokkun– nota sannleika til að gera upp á milli eða draga einstaka börn eða hópa í dilka. T.d. að tala um normal og seinfær börn til flokka þau í hópa – erfiða stráka, þægar stúlkur.

-        Dreifing – nota sérstaka þekkingu til að raða fólki eftir.  Raða eftir getu í verkefni eða hópa í bekki og svo framvegis.

-        Einstaklingsvæðing – nota sannleika til að skilja að einstaklinga. Nota þennan sannleika til að skilja á milli barna sem þroskast eðlilega og þeirra sem ekki gera það. Þeirra sem taka "réttum" framförum og svo framvegis.

-        Alhæfa – nota sannleika til að laga sig að stöðlum, leikskólakennarar nota t.d. slíkan sannleika til að ákveða hvar hvert einstakt barn er eða ætti að vera miðað við aldur og þroska.  Öll börn eiga að kunna að reima skóna sína áður en þau fara í grunnskóla,  (t.d. skorkortin sem notuð eru/voru víða).

-        Reglustjórnun.  Nota sértæk sannindi til að stýra hvernig fólk hugsar og framkvæmir.  Leikskólakennari notar reglur um hvaða hegðun er sæmandi eða viðeigandi fyrir börn á tilteknum aldri eða af tilteknu kyni  (öll börn eins klædd, strákar fari í bleikt, öll börn sem eru undir 18 mánaða verða að sofa minnst klukkutíma í hádeginu – allir verða að borða eins og svo frv ).

 Svo er að máta hina ýmsu aðferðir/námskrárí leikskólafræðum við þessi birtingarform valdsins og sjá hvaða áhrif þau hafa. Er eins og með annað, fyrst verð ég að viðurkenna það sem stýrir mér - og hef þá möguleika að takast á við það.

[Kristín Dýrfjörð, 23.9.2007 kl. 13:27]

ps. þetta er náttúrlega svo langt svar að að ætti heima sem sérblogg - en finnst þetta samt passa betur inn í umræðuna hér.