Hvað eru kjaramál leikskólastjóra?

Á morgun ætlar félagsfólk í Félagi leikskólastjórnenda að hittast og ráða ráðum sínum. Ætlunin er að vinna að stefnumótun og framtíðarsýn fyrir félagið sem stofnað var á síðasta ári. Í raun byggist það á grunni fagfélags leikskólastjóra. Á morgun fá allir félagsmenn tækifæri til að taka þátt í að byggja upp sýn nýja félagsins. Fyrir hvað það á að standa, þá sýn og gildi sem eiga að liggja starfinu til grundvallar. Ég velti hins vegar fyrir mér hvað séu kjaramál leikskólastjóra?

Hvaða mál skipta leikskólastjóra máli varðandi rekstrarumhverfi þeirra stofnana sem þeir reka? Það er vitað rekstrarumhverfið er mjög misjafnt á milli sveitarfélaga og jafnvel innan sveitarfélaga. Fyrir mörgum árum heyrði ég því varpað fram hvort að ekki væri bara best að fá viðskiptafræðinga til að stjórna rekstrinum og þá gætu leikskólakennararnir sinnt fagmálunum. En í mínum huga er málið ekki svo einfalt. Ég tel nefnilega að það sé illmögulegt að aðskilja fagmál og rekstrarmál.

Forgangsröðun verka og fjármagns verður að vera í höndum leikskólastjóranna. Þegar ég byrjaði ung sem leikskólastjóri gerði ég "óskalista" í aðdraganda fjárhagsáætlunargerðar, ég setti svona 6- 8 atriði á listann og fékk kannski 1-3. Í mínu tilfelli tók það um 5 ár að klára listann (við í mínum leikskóla völdum að senda inn sama listann ár eftir ár). Á honum voru jafn ólík atriði eins og að skipta út rándýrri og óhentugri loftlýsingu, mála veggi, kaupa ný borð og stóla fyrir börnin og húsgögn í kaffistofuna, dýnur í hvíld og svo framvegis. Þetta var á þeim árum þegar leikskólar fengu  úthlutað x fyrir leikföng, x fyrir bækur, x fyrir vefnaðarvöru og svo mætti áfram telja. Síðan mátti helst ekki færa á milli flokka. Í litlum leikskólum var nær útilokað að eignast stærri hluti. Verst var að við höfðum oft litla yfirsýn yfir marga flokka, sáum t.d. aldrei reikninga frá rafmagnsveitunni. Matarkostnaður kom ekki niðurliðaður og svo framvegis. Bókhaldið okkar var eiginlega beiðnabókin. Svo breyttist þetta og við fengum að sameina flokka og ráða hvernig við vörðum heildarupphæðinni og við fengum tölvuforrit sem hjálpuðu okkur að halda utan um reikninga og sundurliða þá sjálf (alla veg við sem höfðum tölvur í skólunum). Sameining flokkanna leiddi til nýrra lista. Hjá okkur forgangsröðuðum við  mikilvægum efnivið í uppeldisstarfið, á listanum lenti, hljóðfæri, einingakubbar, vandaðir litir og svo framvegis. Miðstýringaráráttan var samt ekki alveg dauð og sumt máttum við helst ekki kaupa nema með sérstöku leyfi, (eins og tölvur) og stærri framkvæmdir auðvitað háðar sérstökum skoðunum.

Enn þetta með miðstýringuna ég man þegar fjármálastjórinn hringdi í mig, erindið var að ég hafði keypt tölvu númer 2 inn í 6 deilda leikskóla. Fjármálastjórinn sagði mér að í nágranaskóla okkar væri ekki til tölva en ég með tvær og nú ætti ég að senda aðra þangað. Það fauk létt í mig og ég svaraði. "Já það er ekkert mál en ég hef heyrt að þau eigi tvö kubbasett og nú vantar okkur slíkt".  "Þú meinar það" var svarið og ég heyrði aldrei framar talað um tölvumál hjá mér.

Það eru rúm 13 ár síðan ég hætti sem leikskólastjóri. Ég hélt satt að segja að allir svona kvótar á einstaka liði væru út úr kortinu þangað til að ég hitti leikskólastjóra nýlega sem hafði rekið ákveðna hluti í sínum leikskóla með mikilli hagsýni. Hún fékk hvorki að færa á milli liða eða á milli fjárhagsára.  Hvers vegna er ég að rifja þetta upp, jú ég er að velta fyrir mér hvað í starfsumhverfi leikskólastjóra er umsemjanlegt og hvað þætti félagið á að hafa stefnu í og berjast fyrir. Sannarlega er ekki hægt að setja slíkt inn í  kjarasamning en það hlýtur samt að vera hægt að koma því fyrir einhverstaðar, t.d. með sameiginlegum yfirlýsingum. Þegar fagfélag leikskólastjóra var stofnað var rætt um að skapa vettvang meðal annars fyrir svona umræður, leikskólastjórar þyrftu að hafa vettvang til samræðu. Ég velti fyrir mér er það enn hluti af framtíðarsýn félagsins.

Í mínum huga er ekki hægt að taka í sundur faglegan metnað, framsýni og rekstrarmál. Það verður forvitnilegt að sjá hvað kemur út úr stefnumótunarfundi félagsins.